పట్టీ: omar khayyam

The name of Kavikokila Duvvoori Ramireddy strikes a chord in the old generation recalling his translation of Omar Khayyam’s Rubaiyat as “Panasala”. Besides being prolific in Arabic, Sanskrit, Telugu and English, he had published 4 volumes of poetry and a number of articles on folklore.

In his book “Krishivaludu” (The Cultivator), Sri Reddy describes the village life so picturesquely, that it would be nostalgic to the old and a colourful dream to the young. The present day disappointing village scenario amply proves that the truth ‘that there is no future for this country without the farmer’, did not yet dawn on our rulers. It is unfortunate that the Cultivator continues to be cheated on Seed, Pesticide, and Fertilizer and the perpetrators continue to escape scot-free.

Here is a sample of poems for your perusal.

1)

Tinkling of the ankle bells of graceful country women on their way
 
To fetch drinking water from the pond, as sun’s beaming rays course thro’
 
The lush leafy labyrinths creeping up to the mounts of cots
 
At daybreak, sound sweet like the bubbly babbling of a darling babes.
 
2)
 
Dangling along the roof curbs for a while sun’s radiant beams,
 
Only which can dispel dense darkness, gold-coat your cozy cot,
 
Come! Wake up! Shed your sleep. It’s time to herd cattle to heath.
 
They graze heartily, feast on fodder and the dew-clad blades of grass.
 
3)

As the pearls of sweat ski down her cheeks
 
Collect behind that smooth veil of hers,
 
and fight (as the veil flirts impishly with mammilla)
 
And as Bangles jingle with each churn-of-curd
 
Can’t you listen to the sweet lays of your lady?
 
4)

Is it mean to attend to one’s own work? Can’t you watch
 
Your woman running around exhaust, attend menial chores they all?
 
Take that yoke and fetch lake water without demur, please her.
 
Believe me, such simple courtesies shall never ever go a waste.
 
5)

Don’t be a lazy laggard, or, while away your time with
 
Lackadaisical youth paying deaf ear to all wise says;
 
If farmers, who turn barren lands to green pastures with their sweat,
 
Turn idlers, who can save the people, feed them with fine food?
 

6)

As the sweet nascent fragrance of the newly blossomed chrysanthemum wafts around

 
As wild flowers on the meadow blow up as if a jewelled carpet was laid in welcome
 
As the fields of rice that bow humbly with full crop seem a home for the Goddess Lakshmi
 
As the clouds of mist rolling in the sheen of dawn waft like a veil of cloth dashed in gold.
 
So elegant looks, at the moment, the whole world
 
That it seems an oil on canvas, rendered
 
With his magical touch by the Heavenly hand,
 
Come, just have a peep, eastward.

.

Duvvoori Rami Reddy

.

[కవికోకిల దువ్వూరి రామిరెడ్డి పేరువినగానే, పాతతరం వారికి  “అంతములేని ఈ భువనమంత పురాతన పాంథశాల” పద్యంతోపాటు ఉమర్ ఖయ్యాం రుబాయీలు, “పానశాల”(1935) కావ్యం గుర్తుకు రాకమానవు.  ఆయన అరబిక్, సంస్కృతం, తెలుగు, ఇంగ్లీషుభాషలలో ప్రావీణ్యం సంపాదించడమేగాక, వనకుమారి (1918), కృషీవలుడు(1919) , పలితకేశము(1944)
మొదలైన ఖండకావ్యాలు వెలయించారు.

మారుతున్న గ్రామీణ వాతావరణంలో, వ్యవసాయం గిట్టుబాటుకాకుండాపోతున్న నేపధ్యంలో గ్రామీణ జీవితం వయసుడిగినవారికి ఒక నాస్టాల్జియా; పిన్న వయస్సువాళ్ళకి ఒక రొమాంటిక్ కల. కానీ, రైతులేకపోతే రాజ్యమే లేదన్న కనీస జ్ఞానం మనపాలకులకు కలగకపోవడం, విత్తనాలూ, మందులూ, ఎరువులూ … మూడింట్లలోనూ రైతుని మోసంచేసే వాళ్ళు శిక్షవలని భయంలేకుండా బోరవిరుచుకు తిరగడం మన దురదృష్టం. ఒకప్పటి పల్లెసీమలెలా ఉండేవో, రామిరెడ్డిగారు చాలా హృద్యంగా చిత్రీకరించారు.

 ‘కృషీవలుడు’ కావ్యం నుండి మచ్చుకి కొన్ని పద్యాలు.]

కృషీవలుడు

అరుణమయూఖముల్ తరులతాంతరమార్గము దూరి గేహాగో

పురముల బ్రాకు పొద్దుపొడుపుం దరుణంబున నీటికోసమై

సరసులకేగు కాపు నెఱజాణల నూపుర మంజుటార్భటుల్

నెఱసె బ్రభాతమన్ శిశువునేర్చెడి ముద్దులమాటలో యనన్.

.

ఇరువులజూరులందు జరియించి తమోహరణైకదక్ష భా

స్కరకిరణాళి నీ మృదులశయ్య సువర్ణమయంబుజేసె, ని

ద్దుర నికనైనమాని, వెలిదోలుము బీళ్ళకు నాలమంద, ని

త్తఱి దమిదీర మేయు బులదంటులు గమ్మనిమంచుపచ్చికల్.

.

చెమరుముత్యాలు చెక్కిళ్ళ జెదరిజారి

పైట తెరవెన్క జమరి పోరాటమెసగ

(ముద్దుచన్నులు పయ్యెద మురిపమాడ)

గాజునీలాలు మధురనిక్వణము లొలయ

దధి మధించెడి కాంత గీతములు వినవొ?

.

మనపని జేసికొన్న నవమానమె? ప్రాచిపనుల్వొనర్చుచున్

వనిత యతిప్రయాసమున పర్వులిడన్ గనుగోవె? కావడిం

గొని సరసీజలంబులను గోపముసేయక తెచ్చియిచ్చికాం

తను పరితోషపెట్టుము; వృధా చనవెప్పుడు నట్టిసాయముల్.

.

సోమరిపోతవైజనకు జనకు, సూక్తులలక్ష్యముజేసి కొంటెపో

రాముల ప్రొద్దుపుచ్చకు, నిరర్థకభూములనైన చెమ్మటన్

శ్యామల సస్యవంతముగజేయు సల్పెడు కాపులు నోగులైన నిం

కోమెడువారలెవ్వరు జనోత్కరమున్ సరసాన్నదాతలై.

.

అప్పుడప్పుడెవిచ్చి అలరుజేమంతుల కమ్మనినెత్తావి గడలుకొనగ

రత్నకంబళమట్లురాణించుబీళుల బలువన్నెపూవులు బలిసివిరియ

వ్రాలబండిన రాజనాలకేదారంబు – పంటలక్ష్మికి నాటపట్టుగాగ

ప్రొద్దునిగ్గులుసోకి పొగమంచుమబ్బులు బంగారువలిపంబు బగిదివ్రేల

ఈ నిమేషమందు నిలయెల్ల నందమై

స్వర్గశిల్పి ఇంద్రజాలశక్తి

వ్రాసినట్టి చిత్రపటమన విలసిల్లె;

తొంగిచూడుమిపుడు తూర్పు దిక్కు

.

దువ్వూరి రామిరెడ్డి

(1895-1947)